Nieodpowiednie ujęcie zasobów oraz rozliczanie ich kosztów w tradycyjnym rachunku kosztów i rachunku kosztów działań sprawia, że pojawiają się problemy z wyodrębnianiem kosztów niewykorzystanych zasobów oraz nieprecyzyjnym kalkulowaniem stawek zużycia zasobów lub brakiem ich wyznaczania. Ponieważ zasoby stanowią pierwszy z wycenianych obiektów grupowania kosztów w ZPRK i w dużej mierze decydują o poprawności kalkulacji, wskazane wyżej problemy wymagają określenia podejścia do definiowania miar wielkości przerobu zasobów.
Zasobowo-procesowy rachunek kosztów (RPCA) wykorzystuje, podobnie jak w GPK, koncepcję miar wielkości przerobu zasobów oraz określa zasady wyznaczania potencjału centrów kosztów zasobów, z zastrzeżeniem ich uszczegółowienia i modyfikacji. Wyznaczanie potencjału (dostępności) zasobów ma za zadanie zapewnić prawidłowe wyodrębnianie kosztów niewykorzystanych zasobów oraz określone zasady kalkulowania planowanych i rzeczywistych stawek stałych i zmiennych dla poszczególnych centrów kosztów zasobów.
W GPK dla każdego centrum kosztu zasobu określa się jedną miarę przerobu [Lere i Portz 2010, s. 47; Smith 2005, s. 38; Sharman 2003b, s. 32] lub kilka miar przerobu [Schildbach 1997, s. 266; Krumwiede i Suessmair 2008, s. 40]. W różnych przypadkach są to miary wielkości przerobu działań (liczba operacji) lub miary wielkości przerobu zasobów (liczba roboczogodzin, liczba maszynogodzin). Według Sharmana [2003b, s. 32] celem określania miar przerobu w GPK jest opisanie wykonywanej lub wykonywanych operacji przez centrum kosztu, co wskazuje na wykorzystywanie miar wielkości przerobu działań do pomiaru zużycia i wykorzystania zasobów[1].
W zasobowo-procesowym rachunku kosztów jako miarę przerobu dla centrów kosztów zasobów przyjmuje się wyłącznie miarę wielkości przerobu definiowaną dla zasobu (np. roboczogodziny, maszynogodziny, metry kwadratowe), a nie miarę wielkości przerobu działania (np. liczba przezbrojeń, liczba zmontowanych wyrobów, liczba przetworzonych zamówień). Miara wielkości przerobu zasobu powinna być określana w takich jednostkach, w jakich mierzy się zużycie lub wykorzystanie zasobów, których koszty ujmowane są w ramach danego centrum kosztu zasobu.
W koncepcji zasobowo-procesowego rachunku kosztów, podobnie jak w RCA, dużą uwagę przykłada się do poprawnego definiowania miar wielkości przerobu zasobów oraz definiowania ich dla każdego centrum kosztu zasobu. Miara wielkości przerobu zasobu służy zarówno do pomiaru zużycia oraz stopnia wykorzystania zasobów, co przekłada się na zwiększenie możliwości wsparcia zarządzania potencjałem (dostępnością) zasobów. Miara wielkości przerobu zasobu zapewnia wgląd w wykorzystanie, zużycie zasobów niezależnie od kombinacji działań wykonywanych przez zasoby [Keys i van der Merwe 2001a, s. 24]. Mając na uwadze powyższe rozważania, w ZPRK przyjmuje się następujące rozumienie miary wielkości przerobu zasobu:
| Miara wielkości przerobu zasobu | to miara definiowana dla każdego centrum kosztu zasobu, która służy zarówno do pomiaru zużycia, jak i stopnia wykorzystania zasobów |
Tabela 21 prezentuje przykłady miar wielkości przerobu zasobów dla centrów kosztów zasobów osobowych, maszynowych, informatycznych, budynków oraz materiałów. W przypadku centrów kosztów zasobów osobowych miarą przerobu są roboczogodziny poszczególnych zespołów pracowniczych. W przypadku centrów kosztów zasobów maszynowych miarą przerobu są maszynogodziny poszczególnych urządzeń. Dla systemów IT miarą przerobu są licencje, a budynków – metry kwadratowe ich powierzchni. W przypadku centrów kosztów zasobów materiałowych miarą ich przerobu są odpowiednie ich jednostki zużycia, np. kilogramy czy sztuki.
Tabela 21. Przykładowe miary wielkości przerobu zasobów
[1] Takie podejście możliwe jest tylko wówczas, gdy zasób wykonuje jedno działanie zawsze z tą samą efektywnością. W takiej sytuacji liczba wykonanych działań może być również wyznacznikiem dostępności zasobu i służyć pomiarowi jego wykorzystania. Mieć na uwadze jednakże należy, że stawka kalkulowana na poziomie centrum kosztu zasobu będzie tożsama ze stawką działania. W tej sytuacji nie będzie wyznaczana stawka zużycia zasobu oparta na jednostce zużycia zasobu.