ZPRK standardowych a cele dla zarządzających

Zasobowo-procesowy rachunek kosztów standardowych (ZPRK standardowych) to najbardziej zaawansowany z wariantów koncepcji ZPRK. Rachunek ten wzbogaca analizę rentowności oraz stanowi podstawę do wyznaczania szczegółowych celów i monitorowania ich wykonania na wszystkich szczeblach organizacyjnych przedsiębiorstwa. W tym wariancie ZPRK wyznaczany jest koszt standardowy, który definiowany jest jako ten, który powinien zostać poniesiony przy założeniu, że działalność przedsiębiorstwa prowadzona jest w sposób uznany przez menedżerów za „optymalny”. Optymalny model działalności przedsiębiorstwa, rozpatrywany z perspektywy operacyjnej, oznacza osiąganie doskonałości operacyjnej w obszarze produkcji, usług, logistyki, sprzedaży i marketingu oraz realizację założeń zawartych w budżecie i strategii. Zadaniem zasobowo-procesowego rachunku kosztów „standardowych” jest więc wyznaczanie celów oraz pokazanie konsekwencji finansowych wynikających z odbiegania rzeczywistej działalności przedsiębiorstwa od „optymalnego” modelu działalności przyjętego w strategii.

ZPRK standardowych wyznacza cztery cele dla zarządzających:

  • Cel I: Prowadzenie działalności operacyjnej w sposób uznany przez menedżerów za „optymalny” (np. produkowanie w optymalnych wielkościach serii produkcyjnych, unikanie wszelkich przeróbek, produkowania strat, dodatkowych przezbrojeń, dostarczanie w optymalnych wielkościach dostaw, optymalnymi trasami, unikanie ponownego pakowania, przeładowywania, przepakowywania, dodatkowych przejazdów, dosyłania braków, poprawiania i korekt dokumentów itp.).
  • Cel II: Zapewnienie, aby rzeczywiste zużycie (wydajność) zasobów (bezpośrednich i pośrednich) było zgodne lub mniejsze od:
  • ustalonych przez technologów standardów zużycia surowców i opakowań w produktach,
  • standardów wydajności zasobów (pracowników, maszyn, mediów) w operacjach produkcyjnych, logistycznych, sprzedażowych i zarządczych.
  • Cel III: Zapewnienie, aby rzeczywiste stawki kosztowe zużycia (utrzymania) zasobów (surowców, opakowań, pracowników, maszyn, mediów, budynków, pojazdów, systemów IT) były zgodne lub niższe od zaplanowanych stawek w budżecie.
  • Cel IV: Wyeliminowanie lub „sprzedaż” niewykorzystanych zasobów.

Różnica pomiędzy budżetami elastycznymi (koszt standardowy, autoryzowany, planowany) i wyznaczonym na ich podstawie zyskiem ze sprzedaży a kosztem rzeczywistym i rzeczywistym zyskiem stanowi szerokie pole do interpretacji i dostarcza informacji wspierających osiąganie doskonałości operacyjnej przedsiębiorstwa.